Rehabilitacja laserem: na czym polega ten zabieg i jakie daje efekty?

Laseroterapia to jeden z najczęściej zlecanych zabiegów w fizjoterapii. Pacjenci często kojarzą go z nowoczesną technologią, ale wielu z nich nie jest pewnych, na czym dokładnie polega ten proces. Czy laser „wypala” ból? Czy jest bezpieczny? To nie jest magiczna różdżka, ale niezwykle cenne narzędzie, które potrafi precyzyjnie stymulować organizm do samonaprawy. W tym artykule wyjaśnimy, jak działa laser, jakie są jego rodzaje i czego możesz się spodziewać podczas zabiegu.

Co to jest laseroterapia i jak światło lasera wpływa na tkanki?

Laseroterapia to dziedzina fizykoterapii wykorzystująca skupioną wiązkę światła o określonej długości fali do celów leczniczych. W przeciwieństwie do laserów chirurgicznych, lasery rehabilitacyjne nie niszczą tkanek ani ich nie tną. Ich zadaniem jest dostarczenie energii w głąb organizmu.

Biostymulacja, czyli „zastrzyk energii” dla komórek

Podstawą działania lasera jest zjawisko biostymulacji. W ogromnym uproszczeniu: światło lasera przenika przez skórę i jest absorbowane przez komórki, a konkretnie przez mitochondria, czyli nasze wewnątrzkomórkowe „elektrownie”. Ta dodatkowa energia pobudza produkcję ATP (podstawowego nośnika energii), co przyspiesza wszystkie procesy metaboliczne w komórce. Mówiąc prościej: komórka dostaje energetycznego „kopa” do szybszej pracy i regeneracji.

Główne efekty terapeutyczne: przeciwbólowy, przeciwzapalny i regeneracyjny

Dzięki temu procesowi laseroterapia wywołuje trzy kluczowe efekty:

1. Działanie przeciwbólowe: laser wpływa na przewodnictwo nerwowe, zmniejszając przekazywanie sygnałów bólowych. Powoduje też uwolnienie endorfin, czyli naturalnych substancji przeciwbólowych organizmu.
2. Działanie przeciwzapalne: zabieg laserem usprawnia mikrokrążenie, co ułatwia odprowadzenie mediatorów stanu zapalnego i zmniejsza obrzęk.
3. Działanie regeneracyjne: wspomniana biostymulacja przyspiesza namnażanie się komórek (np. fibroblastów odpowiedzialnych za produkcję kolagenu), co jest kluczowe w gojeniu się ran, blizn czy urazów ścięgien.

Nie każdy laser jest taki sam – rodzaje laseroterapii w fizjoterapii

Pytając, rehabilitacja laserem na czym polega, musimy rozróżnić dwa podstawowe typy urządzeń, ponieważ odczucia i czas trwania zabiegu będą zupełnie inne.

Laser biostymulacyjny (LLLT) – tradycyjna, delikatna stymulacja

To laser o niskiej mocy, często nazywany „zimnym laserem”.

• Jak działa? Zabieg jest całkowicie bezbolesny i nieodczuwalny. Terapeuta używa aplikatora (sondy) punktowo lub „omiata” większy obszar specjalnym skanerem.
• Gdzie jest stosowany? Najczęściej przy stanach zapalnych skóry, leczeniu blizn, bólu o mniejszym nasileniu i w terapii punktów spustowych.

Laser wysokoenergetyczny (HILT) – nowoczesna, głęboka interwencja

To znacznie mocniejsze urządzenie, które pozwala na dostarczenie energii głębiej i w krótszym czasie.

• Jak działa? Dzięki dużej mocy, światło dociera nawet na głębokość kilku centymetrów, co jest kluczowe w leczeniu np. stawu biodrowego czy kręgosłupa. Pacjent podczas zabiegu odczuwa przyjemne, delikatne ciepło.
• Gdzie jest stosowany? Idealny do leczenia głębokich struktur: bólu kręgosłupa, problemów ze stawami (kolano, bark), dużych urazów mięśniowych i entezopatii (np. łokieć tenisisty).

Rehabilitacja laserem – na czym polega sam zabieg? Przebieg wizyty

Wizyta jest prosta, szybka i komfortowa dla pacjenta.

Przygotowanie do zabiegu: czy trzeba coś robić?

Nie jest wymagane specjalne przygotowanie. Kluczowe jest, aby skóra w miejscu zabiegu była czysta i sucha. Nie należy stosować na nią żadnych kremów, maści ani balsamów bezpośrednio przed zabiegiem, ponieważ mogą one odbijać lub pochłaniać światło lasera.

Przebieg terapii: sonda, skaner i ochrona oczu

Zarówno pacjent, jak i terapeuta muszą założyć specjalne okulary ochronne. Jest to bezwzględnie konieczne, ponieważ światło lasera może trwale uszkodzić siatkówkę oka. Następnie fizjoterapeuta odsłania leczony obszar i, w zależności od typu lasera i schorzenia, przykłada do skóry specjalną głowicę (sondę) lub ustawia nad pacjentem ramię skanera, które automatycznie naświetla większy obszar.

Czy zabieg laserem boli? Odczucia pacjenta

Nie. Zabieg laserem jest bezbolesny. Jak wspomniano wcześniej:

• przy laserze LLLT (niskiej mocy) nie czuć absolutnie nic,
• przy laserze HILT (wysokiej mocy) pacjent odczuwa jedynie przyjemne, łagodne ciepło. Jeśli kiedykolwiek odczujesz ból lub dyskomfort, należy natychmiast zgłosić to terapeucie.

Na co pomaga laser w fizjoterapii? Najważniejsze wskazania

Laseroterapia ma bardzo szerokie zastosowanie. Na co pomaga laser najczęściej?

• Stany pourazowe: przyspiesza gojenie po skręceniach, zwichnięciach, naciągnięciach mięśni i złamaniach kości (po zdjęciu gipsu).
• Przewlekłe zespoły bólowe: doskonale sprawdza się w leczeniu bólu odcinka lędźwiowego, szyjnego czy piersiowego kręgosłupa.
• Choroba zwyrodnieniowa: zmniejsza ból i stan zapalny w stawach, np. w bólu kolana czy biodra.
• Stany zapalne tkanek: jest skuteczny w leczeniu zapalenia ścięgien (np. łokieć tenisisty, golfisty), zapalenia rozcięgna podeszwowego (ostroga piętowa) czy zapalenia ścięgna Achillesa.
• Leczenie blizn: uelastycznia blizny pooperacyjne i pourazowe, zmniejsza ich widoczność i bolesność.

Kiedy nie można stosować lasera? Najważniejsze przeciwwskazania

Mimo że zabieg laserem jest bardzo bezpieczny, istnieją sytuacje, w których nie wolno go stosować. Główne przeciwwskazania to:

• choroby nowotworowe (bezwzględnie!),
• ciąża (szczególnie w okolicy brzucha i miednicy),
• aktywna infekcja i stany gorączkowe,
• padaczka (szczególnie lasery pracujące w trybie pulsacyjnym),
• stosowanie leków fotouczulających (np. niektóre antybiotyki, leki na trądzik),
• naświetlanie okolicy gruczołów (np. tarczycy) oraz oczu. Nie wykonuje się również zabiegu na tatuażach, ponieważ ciemny barwnik pochłonie całą energię, co grozi poparzeniem.

Podsumowanie: laseroterapia jako cenne wsparcie rehabilitacji

Teraz już wiesz, na czym polega rehabilitacja laserem. To nowoczesna i skuteczna metoda, która działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie i przyspiesza gojenie. Należy jednak pamiętać, że laseroterapia rzadko kiedy jest jedyną słuszną metodą leczenia. Najlepsze efekty przynosi jako część kompleksowego planu rehabilitacji, który obejmuje również terapię manualną i indywidualnie dobrane ćwiczenia.

Bibliografia

1. Mika, T., & Kasprzak, W. (2018). Fizykoterapia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
2. Nowotny, J. (2004). Podstawy fizjoterapii. Wybrane zagadnienia z kinezyterapii i fizykoterapii. Wydawnictwo Kasper.

Niniejszy artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. Nie może on zastąpić profesjonalnej porady medycznej, diagnozy ani leczenia. Kwalifikację do zabiegu laseroterapii, jak również decyzję o jego parametrach, zawsze podejmuje lekarz lub wykwalifikowany fizjoterapeuta po przeprowadzeniu dokładnego badania i wykluczeniu przeciwwskazań.